PATCHWORK, naar ontwerp van Barcode Architects en krft, wordt één van de eerste ontwikkelingen in de toekomstige duurzame wijk Sluisbuurt in Amsterdam. Voor het ontwerp hebben de architectenbureaus de handen ineengeslagen en in samenwerking met ABC Planontwikkeling, EarthY, DGMR en Buro Sant en Co de tender voor Sluisbuurt kavel 5A1 gewonnen.
Het gebouw is de hoeksteen in het hart van de Sluisbuurt, op het scharnierpunt waar de hoofdassen van de buurt elkaar kruisen. Deze assen zijn de Hoogstraat, de ruggengraat en ontsluitingsweg van de buurt, en de Dwarsstraat, waar fietsroutes de Sluisbuurt met de binnenstad, Amsterdam-Noord en het buitengebied verbinden. Met het oog op de toekomst en gezond leven werd voor de architecten de centrale locatie van PATCHWORK dé inspiratie voor een uniek gebouwconcept, waarin lichamelijke beweging en de fiets centraal staat.
De lage en middelhoge volumes van PATCHWORK brengen een mid-size korrel en menselijke schaal in het stadsbeeld van de Sluisbuurt, waarin hoge torens en grotere blokken dominant zullen zijn. De ‘georkestreerde diversiteit’ van de acht blokken komt voort uit de samenwerking tussen Barcode Architects en krft – twee bureaus met een eigen handschrift, maar met een gedeelde visie op architectonische kwaliteit en duurzaam leven in de stad.
De acht blokken van PATCHWORK hebben ieder hun eigen karakter. In de gevel van ieder blok komt de achterliggende typologie tot uiting, waarmee de diversiteit in woonmilieus aan de buitenzijde leesbaar is. In de blokken wonen kleinschalige communities die elkaar tegenkomen in de vele collectieve binnen- en buitenruimtes. Het woningprogramma varieert per blok van compactere studio’s en startersappartementen tot aan stadswoningen, gezinsmaisonnettes en luxe penthouses. Diverse oriëntaties van de woningen richting de straat, het plein, de kade, de tuin of ‘in de wolken’ met uitzicht over Amsterdam bieden extra variatie in woonkwaliteit.
PATCHWORK heeft een transparante, levendige plint die plek biedt aan de verschillende entrees en kleinschalige ondernemingen en functies, zoals een wielercafé, een buurtdeli, co-working spaces, een SuperSupermarkt, eetkraampjes, een bakker en een sportschool. Dit activeert het straatleven rondom het blok en sluit aan op de levendige en gezonde buurt waarin het wandel- en fietsverkeer een centrale positie inneemt. Het rijke en gezonde programma op blokniveau en in de buurt was de inspiratie voor de Rode Loper, de letterlijke rode draad door het bouwblok die ontmoeting faciliteert en beweging stimuleert.
Caro van de Venne, partner Barcode Architects:
“De Rode Loper is de inpandige verlenging van de aanliggende publieke straat en de eyecatcher van het gebouw. Via de Rode Loper rijd je, vanaf het wielercafé aan de straat langs de bikegym in de kern dieper het gebouw in. Het centrale Fietshart op niveau 1 is de spil van PATCHWORK.”
Boven op de blokken vormt een aaneenschakeling van daktuinen naar ontwerp van Buro Sant en Co het groene ‘patchwork’ van het gebouw. De ruimtes zijn met elkaar verbonden met verschillende elementen voor beweging en ontmoeting en zijn onderverdeeld in de Yogatuin, de Pluktuin, de Sporttuin, de Sky Garden, de centrale Ontmoetingstuin met de aanliggende, collectief toegankelijke Tuinkamer, en de Entreetuin. Deze sequentie van binnentuinen en daklandschappen met natuurinclusieve beplanting en in de architectuur geïntegreerde nestplekken versterkt de lokale biodiversiteit en brengt hittestress en wateroverlast naar beneden.
De bovenverdiepingen van het hoogste blok bieden ruimte aan de Roof Room, waar in de toekomst verschillende commerciële functies kunnen worden voorzien. Het verhoogde plafond en verdiepingshoge ramen bieden een ruimtelijke beleving met een spectaculair uitzicht over Amsterdam. Uniek is de aflopende reeks terrassen van de aanliggende Sky Garden. De Roof Room zal meegroeien in gebruik met de ontwikkeling van de buurt, wat in de toekomst een gerichte en duurzame exploitatie mogelijk maakt.
PATCHWORK legt in programma én uitstraling de nadruk op healthy living en een minimale CO2-footprint. Het remontabele houten skelet draagt sterk bij aan de duurzame ontwikkeling van de Sluisbuurt. De robuuste, open skeletstructuur zorgt voor een scheiding tussen drager en inbouw die aanpasbaarheid in de toekomst voorziet. Mede dankzij de houten constructie slaat PATCHWORK zoveel CO2 op dat het een CO2 negatief project is. Daarnaast draagt het zichtbare hout bij aan een gezond en warm binnenklimaat. Het open skelet wordt opgebouwd uit houten kolommen, balken en vloeren (CLT) op een betonnen basement en met betonnen kernen. Naast de toepassing van veel hout in de constructie en in de gevelopbouw is gebruik gemaakt van biobased gevelbekleding en bakstenen geproduceerd uit reststromen.
Oscar Vos, partner krft:
“Dankzij de open en robuuste structuur is het ons gelukt een gebouw te ontwerpen dat meerdere levens kan doorstaan. En dat dan ook nog in hout, het ultieme circulaire materiaal. Hiermee levert PATCHWORK een belangrijke bijdrage aan de ambitie van de Gemeente Amsterdam om via houten woningbouw een serieuze CO2-reductie te bewerkstelligen.”
De acht blokken kennen een rijkheid in circulair materiaalgebruik en een variatie in vorm en detaillering. Het palet van rode en witte tinten en de robuustheid van steenachtige materialen in de gevel brengen eenheid in het geheel.
Het ontwerp beperkt de energievraag met slimme passieve maatregelen en een hoogwaardig geïsoleerde schil. Tegelijkertijd wekken we veel energie op met zonnepanelen – op de daken, maar ook op hoogwaardige wijze geïntegreerd in de gevel. PATCHWORK is tevens partner van Warmteplan Sluisbuurt. Met een BENG2-waardering van -0,32 is het gebouw energieleverend.
Met een zeer gevarieerde architectonische uitstraling en een rijk programma is PATCHWORK een ministad in de toekomstige Sluisbuurt. Het gebouw zet krachtig de toon voor de ontwikkeling van een duurzame en levendige nieuwe stadswijk in Amsterdam.